16 September, een bijzondere dag.

's Ochtends vroeg is het zwaar bewolkt in Huehuetenango, Guatemala. Later breekt gelukkig de zon door, en om tien uur ga ik op pad. Vol ontzag voor wat komen gaat, maar vastberaden. De weg naar Todos Santos wordt zwaar, erg zwaar.

Had ik ooit met een andere fiets op pad kunnen gaan? Ik kan het me nauwelijks meer voorstellen.



Als ik mijn handen om de stuureinden vat, mijn lange lijf in de zetel vlij, voeten en pedalen tezamen smeed, dan zijn wij één, de Condor en ik. Samen kruipen wij omhoog, zuchtend en steunend, samen suizen wij weer omlaag, hangend in de bochten. Samen ontdekken wij de wereld. Samen zijn wij vrij.

De Grijalva. Wat bezielt deze rivier?

Dit zijn Guatemalteekse bussen.



Mooi hè? Alle bussen in Guatemala zijn zo mooi beschilderd.

Bovenop een bergpas heerst vaak zo'n bijzondere bovenop-een-berg-sfeer. Buena Vista heet het hier. Even voorbij de top zet ik mijn fiets neer, ga met wat drinken en een appeltje in het gras zitten, en geniet van het uitzicht.

Iets verderop zijn drie Mayameisjes in de berm schapen aan het hoeden. Alledrie in dezelfde prachtige klederdracht. Ze praten tegen elkaar in een voor mij onbegrijpelijke Mayataal. Hoe oud ze zijn is lastig in te schatten - de gemiddelde Maya komt net boven mijn navel uit - maar het zal tussen de twaalf en de achttien zijn.

Is het warm in de tropen? Dat ligt eraan. Eens ben ik 's ochtends op 2400 meter hoogte in de bergen op mijn fiets vertrokken met lange broek, trui, jas en handschoenen aan. En hier in Quetzaltenango in Guatemala, op 2200 meter in een grote vlakte omringd door bergen en vulkanen, voelt het 's avonds en 's ochtends als op een heldere novemberdag in Nederland.

Juni 2001.

Ik verbaas me over het gemak waarmee ik per motorfiets de Tourmalet beklim. Het is bijna zonde hoe snel ik boven ben. Zo'n berg hoor je te voelen, te ervaren. Zo'n berg hoort pijn te doen.

September 2003.

Lachend lig ik op de fiets. Hoewel, lachen? Als een boer met kiespijn. Hoewel, liggen? Hangend en wurgend en zwabberend probeer ik overeind te blijven op een helling van dik boven de tien procent.

Dit is de meest bijzondere afdaling tot nu toe. Gevaarlijk ook. Dat krijg je ervan als je zo eigenwijs bent als ik.

De hele dag al beloven ze dat het nog een paar kilometer omhoog gaat, en daarna alleen maar naar beneden. Intussen heb ik al bijna duizend meter geklommen, en ben ik laten we zeggen ietwat teleurgesteld.

Ik weet niet wat ik er van moet vinden. Het is moeilijk er wat van te vinden.

Oaxaca, de stad, is bevreemdend. Niet eerder in Mexico heb ik zo'n toeristische stad gezien. Niet eerder ook heb ik zo'n vreemde mengeling van arm en rijk gezien.

Mexico is een gevaarlijk land. Le-vens-gevaarlijk.

Met mijn één meter vierennegentig heb ik al meerdere malen, en soms tot bloedens toe, mijn kop gestoten tegen deurposten, douchecabines, onhandig geplaatste leuningen, hendels en haakjes, laaghangende verkeersborden, en - jawel - het plafond.